Şanlıurfa Göbekli Tepe’nin Tarihi Önemi
Urfalı bir çiftçi tarafından arazide bulunan oymalı bir taşla, keşif serüvenine başlanan daha sonra UNESCO Dünya Miras Listesinde de yer alan ve tarihin sıfır noktası konumlandırılan Şanlıurfa Göbekli Tepe Ören Yerine yoğun ilgi. Bu güne kadar keşfedilmiş en eski ve gizemli bir tapınak olma özelliği taşımasının yanı sıra, insanlık tarihinin başlangıcı ile ilgili, bu güne kadar yapılmış tüm çalışmaların ve ön görülerin bir kenara bırakılmasına ve yeniden sorgulanmasına neden olmuştur.
İnsanlık tarihi açısından Göbekli Tepe neden bu kadar önem taşımaktadır ?
Göbekli Tepe, insanların yerleşik döneme yeni geçtiği ve yaşamlarını avcılık-toplayıcılıkla sürdürdüğü bir dönemde (M.Ö. 10 000) keşfedilen, en eski tapınaktan bile, 6500-7000 yıl daha önce yapılmıştır. İlkel aletlerden başka hiç bir aletin bulunmadığı düşünülen bu zaman aralığın da bu tapınak nasıl yapılmıştır? Her biri 5-6 m uzunluğunda, yaklaşık 10-15 ton ağırlığında olan taşlar oraya nasıl getirilmiş ve dikilmiştir?
Etrafında hiç bir yerleşke izine rastlanmayan bu tapınak, neden buraya yapılmıştır? Mağara duvarlarına çizilen resimlerden çok önce yapılan Göbekli Tepe dikitlerinde, figürlerin bazılarının kabartma ve üç boyutlu çizilmesi gelişmişlik göstergesi olduğundan, insanlık tersine bir devinimle ilkelleşmeye mi başlamıştır? Hayvan figürleri ve dikitlerin T şeklinde olması ne anlama gelmektedir? Neden insanlar Göbekli Tepeyi terk etmişler ve giderken üzerini toprakla örtme gereği duymuşlardır? Tüm bu soruların henüz yanıtlarının bulunmaması Göbekli Tepenin gizemini ve tarihi önemini gözler önüne sermektedir.
Şanlıurfa Göbekli Tepe’nin Tarihi Önemi
Göbekli Tepe’nin yeri ve ulaşımı
Göbekli Tepe Türkiye’nin Şanlıurfa il sınırları içindedir ve il merkezinin 19,7 km uzaklıkta bulunan Örencik köyü yakınındadır. Şanlıurfa’nın yaklaşık 17 km Kuzeydoğusunda bulunan Örencik köyüne, ardından köyün içinden ayrılan 2,7 km lik bir stabilize bir yolla Göbekli Tepeye ulaşılır.
Göbekli Tepe kalıntıları dar bir alanda ortaya çıkarıldığından gezi kısa süreli olmaktadır. Ancak tarihin mistik ve gizemli kısımlarıyla biraz ilgiliyseniz, karşı koyamayıp, dikitlere, hayvan figürlerine, bunların o dönemlerde nasıl inşaa edilebildiğine, kimler yaşıyordu, nasıl zaman geçiriyorlardı? diye bir çok sorunun cevabını ararken saatlerin nasıl geçtiğinin farkında da olamayabilirsiniz. Henüz turistik anlamda Göbekli Tepe civarında yaşam alanları oluşturulmamıştır.Bu nedenle tuvalet, çay, oturacak yer ve su bulma konularında sıkıntı çekilmektedir.
-
Şanlıurfa Göbekli Tepe Kazı Çalışması
Göbekli Tepe’nin insanlık tarihi açısından ne kadar önemli olduğu tüm dünya tarafından kabul görmüş ve dünya mirası olarak UNESCO listesine alınmıştır. Bu kadar önem taşıyan bu eşsiz kalıntıların Türkiye turizminde ki önemi ve dünyaya tanıtılması amacıyla 2019 yılı ‘’Göbekli Tepe Yılı’ olarak ilan edilmiştir. Turist Rehberleri Odası Başkanı Müslüm Çoban, geçen yıl turist sayısında artış olduğunu bu sayede turizm anlamında bölgede bu sene çok daha büyük bir hareketliliğin yaşanacağı belirtmiştir.